Ημερολόγιο λοιμού -21

Σάββατο 2 Μαΐου

Το καιρό του κορονοϊού covid -19 και της τραγικής πανδημίας που σάρωσε τον Δυτικό κόσμο, τα θεμέλιά του τρίζουν, κλονίζονται. Η καπιταλιστική ανωτερότητα Ευρώπης και ΗΠΑ, απέναντι στην υπόλοιπη ανθρωπότητα, "ανωτερότητα" όχι μονάχα οικονομική και στρατιωτική, αλλά πολιτισμική, λόγω του υψηλού κοινωνικού βιοτικού επιπέδου, με γενική εικόνα ευμάρειας και "εξασφαλισμένης" ζωής, αναπάντεχα ανατρέπεται. ΗΠΑ και Ευρώπη συγκροτούν τον ενιαίο κι αδιαίρετο δυτικό κόσμο. Που τους τελευταίους δυό αιώνες κατέκτησε την υπόλοιπη ανθρωπότητα με τα πολιτισμικά πρότυπα, την τεχνολογική υπεροχή, την ισχυρή οικονομία κι όποτε "χρειάστηκε" την στρατιωτική ισχύ. Ο δυτικός κόσμος απλώθηκε σ' όλη τη γή, κατανικώντας τα εμπόδια της φύσης, δαμάζοντας αρρώστιες και θάνατο, αυξάνοντας το προσδόκιμο ζωής των πολιτών της κατά πολύ, έναντι των υπόλοιπων. Η δυτική αλαζονεία κι η αίσθηση υπεροχής οικοδομήθηκαν σταθερά πάνω στα οικονομικά επιτεύγματα της ασυγκράτητης τεχνολογικής εξέλιξης, αλλά και στο βιοτικό επίπεδο που εκτοξεύτηκε γεωμετρικά, ύστερα από τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο κι ύστερα από την διάλυση της Σοβιετικής αυτοκρατορίας.

Όμως, τούτες οι σταθερές του δυτικού κόσμου, ξαφνικά, κλονίζονται από την αναπάντεχη καταστροφή που επιφέρει η πανδημία του κορονοϊού covid -19! Που πιάνει την ακατανίκητη δύση, αδύναμη κι ανίκανη να καταπολεμήσει την αρρώστια και τον θάνατο. Η πανδημία παίρνει τεράστιες διαστάσεις στην Ευρώπη και στην Αμερική, ενώ σε καμμιά άλλη ήπειρο, σε καμμιά άλλη γεωγραφική ζώνη δεν φέρνει τέτοιας έκτασης θανατικό. Το πανίσχυρο, πρότυπο κι εξελιγμένο υγιειονομικό σύστημα του δυτικού κόσμου δεν αντέχει και καταρρέει. Ποτέ άλλοτε, στους δυό τελευταίους αιώνες της ιστορίας της ανθρωπότητας, η δυτική κοινωνία δεν είχε εμφανίσει τέτοια εικόνα και τέτοια ταπείνωση...

Οι έρημες κοσμοπολίτικες μεγαλουπόλεις, οι εφιαλτικά άδειες από ανθρώπους, τα αμέτρητα φέρετρα, στιβαγμένα σε εκκλησιές και δημόσια κτίρια, η κινητοποίηση του στρατού επικουρικά και τα κλειστά σύνορα σχημάτισαν μια γενική εικόνα της δύσης, τόσο πολύ θλιβερή, που δύσκολα θα ανατραπεί. Αποτυπώνεται ως νέο ιστορικό δεδομένο, περικλείοντας μια δυναμική, που αναμένεται να αλλάξει ριζικά την πολιτισμική αλλά και την πολιτική θεώρηση του κόσμου στον οποίο ζούμε. Δεν γνωρίζω ούτε μπορώ να υπολογίσω τις ανατροπές και τα νέα δεδομένα που προοιωνίζονται. Αυτά θα τα δείξει ο χρόνος. Αυτό που αντιλαμβάνομαι είναι πως, εφεξής, ο δυτικός κόσμος δεν θα είναι ίδιος...

Ένας Καναδός περιβαλλοντολόγος, ο Ιαπωνικής καταγωγής David Suzuki είχε περιγράψει ως εξής τον κόσμο: "ίσως όλος ο κόσμος να είναι στην πραγματικότητα ένα τσιμπούσι στο οποίο κάθε ζωντανός οργανισμός είναι προσκεκλημένος. Πρώτα, έρχεσαι σαν καλεσμένος. Αργότερα, προς το τέλος, είσαι μέρος του μενού". Με περισσή "ανωτερότητα" και οίηση, εμείς οι "ανήκομεν εις την Δύσιν" εκμεταλλευόμαστε τα πλούτη του υπόλοιπου κόσμου, ως ιδιαίτερο μενού στο τραπέζι (Τράπεζες) μας. Όμως, κάτι ανάλογο φαίνεται πως πάθαμε, εμείς οι πολίτες του δυτικού κόσμου, τώρα που ο κορονοϊός ανέτρεψε την υλιστική ανωτερότητα και την αλαζονική αίσθηση υπεροχής που μας χαρακτηρίζει. Γίναμε κι εμείς μέρος του μενού, του κόσμου που δημιουργήσαμε κι εξουσιάσαμε...

Ζούσαμε σ' ένα κόσμο σπάταλο σε θαύματα. Με φτώχεια και αφθονία. Πριν αποκτήσουμε, καθυστερημένα, την ύστερη γνώση, εξαιτίας της πανδημίας. Στην αρχή φτιάξαμε ένα κόσμο επιχειρήσεων, για να εμπορευόμαστε σ' όλες τις χώρες. Όμως οι επιχειρήσεις μεγάλωσαν, ύστερα έγιναν υπερτροφικές και τελικά γιγαντώθηκαν ως πολυεθνικές, σε τέτοιο μέγεθος που δεν είχαμε φανταστεί. Ούτε σχεδιάσει. Πάντοτε είχαμε τα θέλω μας, εμείς οι εδώ στον δυτικό κόσμο. Μόνο που σήμερα, γίνονται όλα τόσο γρήγορα. Μπορούμε πια να έχουμε ότι ονειρευτούμε. Μ' ένα απλό κλικ σ' ένα κινητό, σ' ένα tablet, σ' ένα υπολογιστή. Που όμως μας "εμποδίζει" να είμαστε οικογένεια. Επειδή δεν επικοινωνούμε πια μεταξύ μας, λες και δεν μιλήσαμε ποτέ. Με το νόημα της ζωής να λιώνει, καθώς σπάσανε οι δεσμοί μεταξύ μας. Μαζί και η κοινωνική μας ισορροπία. Μεγαλώνουμε τα παιδιά μας μπροστά σε μια οθόνη. Κάθε πιτσιρίκι έχει κι ένα κινητό τηλέφωνο. Με το οποίο μπορεί μεν και φιλτράρει ελαττώματα και ατέλειες, αλλά μέσα στην καταχνιά των ατέλειωτων πληροφοριών, νιώθει καλά μονάχα τη μοναξιά.

Γιομίσαμε με κάπνα φουγάρων όλη τη γή, με μόλυνση παχιά σαν βαριά μαύρη συννεφιά, ώστε να μη μπορούμε να δούμε τον ουρανό, τ' αστέρια. Έτσι πήραμε τ' αεροπλάνα για να τα δούμε. Γιομίσαμε τον κόσμο αυτοκίνητα, αλλά μετακινούμαστε γύρω - γύρω σε φαύλους κύκλους. Ξεχάσαμε πως να τρέχουμε, αλλάξαμε το χορτάρι με την άσφαλτο, μικρύναμε τα πάρκα μας μέχρι που δεν έμεινε τίποτα. Γιομίσαμε και τις θάλασσες με πλαστικό καθώς ποτέ δεν περιορίσαμε δραστικά τα σκουπίδια μας. Μέχρι που ήρθε η μέρα, που αντί να ψαρεύουμε ψάρια, τα πιάνουμε τυλιγμένα με πλαστικές σακούλες. Και καθώς τρώγαμε, πίναμε, καπνίζαμε και τζογάραμε, οι κυβερνώντες μας "δίδασκαν", ότι είναι προτιμότερο να μη "στεναχωρούμε" τα λόμπυ των αγορών. Να μη ταράζουμε τα "έργα" τους και να είμαστε πιότερο βολικοί αργοπεθαίνοντας...

Kι ύστερα ήρθε ο εφιάλτης του covid -19. Η "βοήθεια" των κυβερνώντων μας ήταν να το βάλουμε στα πόδια και να κρυφτούμε, μπας και γλιτώσουμε. Κι όσο είμαστε μεσ' τα σπίτια μας κλεισμένοι, κρυμμένοι και φοβισμένοι, ξαναβρήκαμε το χαμένο ένστικτο της κοινής μας ασφάλειας κι αυτοσυντήρησης. Θυμηθήκαμε πως να χαμογελάμε, επικοινωνήσαμε, μιλήσαμε με συγγενείς και φίλους συχνότερα από ποτέ. Βγήκαμε στα μπαλκόνια και χειροκροτήσαμε τους ήρωές μας. Παρατήσαμε ακίνητα τ' αμάξια μας κι αρχίσαμε να περπατάμε και να τρέχουμε. Οι ουρανοί καθάρισαν απ' τους ελάχιστους πλέον ταξιδευτές. Η γή άρχισε ν' ανασαίνει. Τα άγρια ζώα βρήκαν το χώρο τους ελεύθερο κι ακίνδυνο. Μερικοί άρχισαν να τραγουδούν, άλλοι να άρχισαν χορεύουν, έγκλειστοι ενώπιον εγκλείστων. Κάποιοι άρχισαν να φτιάχνουν ψωμί σπιτικό κι όλοι μαζί αρχίσαμε να συνηθίζουμε τ' άσχημα νέα. Κάποια καλά νέα, ωστόσο, άρχισαν να σχηματίζονται. Μεθαύριο βγαίνουμε απ' την καραντίνα, έστω και με περιορισμούς, μιας και το κακό δεν νικήθηκε ακόμη. Κι όταν βρούμε τη θεραπεία και βγούμε απελεύθεροι στον κόσμο, όλοι θα προτιμήσουμε τον κόσμο που θα βρούμε, παρά αυτόν που θ' αφήσουμε πίσω μας. Οι παλιές μας συνήθειες θ' αλλάξουν, ίσως κι εγκαταλειφθούν, αφήνοντας χώρο για νέες. Στις βδομάδες της καραντίνας και του εγκλεισμού οι άνθρωποι ήρθαμε πιο κοντά ο ένας στον άλλο, πιο κοντά από ποτέ στο πρόσφατο κι αποξενομένο παρελθόν μας. Κάθε απλή εκδήλωση άδολης καλοσύνης, που βιώσαμε τις μέρες του εγκλεισμού μας, θέλει να επαναληφθεί, να γενικευτεί και να ισχύσει παντοτινά.

Επειδή τις μέρες της καραντίνας και του εγκλεισμού μάθαμε ότι μερικές φορές, χρειάζεται ν' "αρρωστήσουμε" για λίγο, για ν' αρχίσουμε να νιώθουμε καλύτερα...